فارغ از بحث‌هایی که در این جلسه مطرح شد، برآیند کلی این حضور، می‌تواند این باشد که میان شهرداری و دولت، فصل، فصل اعتدال است. اکنون کمتر می‌توان از انشقاق‌های جدی گذشته نشانی یافت، انشقاق‌هایی که ریشه در جدال‌های سیاسی داشت، اما به حوزه‌های غیرسیاسی هم سرایت کرده بود. در ۸ سال گذشته،‌ رابطه مدیریت شهری و دولت، با اره دادن و تیشه گرفتن فرقی نداشت.

دولت نه تنها ساز خودش را می‌زد، بلکه اصرار داشت ساز مدیریت شهری را بشکند. حال آنکه شهروندان و کارشناسان انتظار داشتند این دو نهاد، رنج تهرانی‌ها را دریافته و برای یک بار هم که شده، به خاطر مردم پشت یک میز بنشینند. اما این اتفاق در همه ۸ سال گذشته نیفتاد و نتیجه‌اش هم دود شهر تهران بود و آلودگی‌های کشنده‌اش که به چشم شهروندان این شهر می‌رفت. از سوی دیگر، تحریم نفت و قطع واردات بنزین، راه سودآوری پالایشگاه‌ها را گشود.

بنزین پالایشگاهی برای بیش از یک سال، تهران را به یک محیط گلخانه‌ای، اما انباشته از انواع آلاینده‌های کشنده تبدیل کرد. دولت گذشته، این ادعاها را قبول نداشت و وقعی بر آن نمی‌نهاد. نه تنها برای حل آلودگی تلاش چندانی صورت نگرفت، که تولید بنزین پالایشگاهی نیز ادامه یافت. دولتی‌ها اصرار داشتند از نمد این آلودگی کلاهی برای خود بدوزند. برای همین بود که به جای قطع تولید بنزین پالایشگاهی، یا تشریک مساعی با شهرداری یا توسعه حمل‌ونقل عمومی، تلاش داشتند مدیریت شهر تهران را از دست شهرداری بقاپند.
    ۳ راهکار وزارت نفت
پس از معصومه ابتکار، وزیر نفت دومین عضو کابینه یازدهم است که مسئله آلودگی هوا او را به شورای شهر می‌کشاند. او از سه راهکار برای کاهش آلودگی هوای تهران سخن گفت: ارائه سوخت پاک، براساس استاندارد یورو ۴ و قطع عرضه بنزین پالایشگاهی، توسعه حمل‌ونقل عمومی و انتظاراتی که وزارت نفت از شورای شهر و شهرداری دارد. وی با بیان اینکه دولت به مسئله آلودگی هوای تهران و شهرهای بزرگ حساس شده است، تصریح کرد: این وضع قابل ادامه نیست و برای حل این مشکل، سه راهکار عرضه سوخت پاک، توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی و انتظارات وزارت نفت از شهرداری برای حل این معضل در دستور کار قرارخواهد گرفت.

زنگنه درباره عرضه سوخت پاک در تهران گفت: سوخت یکی از زمینه‌های اصلی آلودگی هوای تهران و شهرهای بزرگ است و البته تنها این نیست، بلکه به کیفیت خودروها نیز مربوط است که مناسب نیست. وی با بیان اینکه وظیفه وزارت نفت این است که در تهران و کرج بنزین پاک توزیع کند، ادامه داد: سوخت نفت‌وگاز بدون گوگرد هم در این شهرها توزیع می‌شود و  انتظار داریم زین پس خودروی گازوئیل‌سوز نیز در تهران شماره‌گذاری شود. عضو کابینه یازدهم با تاکید براینکه بنزین پالایشگاه‌ها قطعا آلاینده و خارج از استاندارد است، تصریح کرد: دیگر بنزین پالایشگاهی در تهران توزیع نمی‌شود و از سال ۹۳ نیز دیگر بنزین پتروشیمی نخواهیم داشت، البته درحال رایزنی هستیم تا بتوانیم بنزین نیز وارد کنیم که اگر در واردات مشکل داشتیم، امر دیگری است، درغیر این صورت در عرضه سوخت پاک ما وظیفه خود را در شهرهای بزرگ انجام می‌دهیم.
    توسعه حمل‌ونقل عمومی
وزیر نفت درباره راهکارهای توسعه حمل‌ونقل عمومی باهدف کاهش آلودگی هوای شهر تهران نیز نکاتی را بیان کرد. وی به جلسه‌ خود با شهردار تهران و معاونان وی در این باره اشاره کرد و گفت: به آقای قالیباف گفتیم که هرچه قدر شما می‌توانید خودرو یا واگن مترو خریداری کنید که ظرفیت حمل‌ونقل عمومی بالاتر برود، ما براساس بیع متقابل، تمام هزینه‌های آن را از وزارت نفت پرداخت می‌کنیم. زنگنه با بیان اینکه پیشنهاد این امر در بودجه سال آینده آمده‌است، تصریح کرد: اکنون امکان آن وجود دارد که هرچه‌قدر شهرداری تهران بخواهد، می‌تواند ناوگان حمل‌ونقل خود را اصلاح کند، دولت آمادگی دارد که همه تاکسی‌های شهر را تعویض کند. وزیر نفت با بیان اینکه برای وزارت نفت نیز مسئله کاهش مصرف است، تاکید کرد: به هر اندازه که مصرف سوخت در تهران کاهش یابد، به همان اندازه و براساس ارزش صادراتی آن، در قالب بیع متقابل هزینه‌های توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی از سوی وزارت نفت تامین خواهد شد.
    توقعات وزارت نفت از شهرداری
زنگنه در ادامه از انتظارات وزارت نفت از شهرداری نیز گفت، انتظاراتی که بیشتر برای کاهش هزینه‌های برنامه‌های این وزارتخانه در شهر تهران و بیانگر درخواست نوعی بده‌بستان است. به عبارت دیگر، زنگنه این طور عنوان کرد که در قبال خدماتی که به شهرداری ارائه می‌شود، این نهاد خواستار برخی تخفیف‌ها و همراهی‌ها از شهرداری تهران است. عضو دولت در این زمینه خواستار واگذاری مدیریت جایگاه‌های عرضه سوخت به وزارت نفت شد و گفت: وضع جایگاه‌های فعلی بد است و ساخت جایگاه جدید نیز با گرانی زمین برای وزارت نفت صرف ندارد و در این باره شهرداری می‌تواند به ما کمک کند. وی همچنین از برنامه این وزارتخانه برای ساخت ۲۰۰ تا ۲۵۰ جایگاه‌ تک تلمبه‌ای در تهران خبرداد و افزود: این امر باعث کاهش ترافیک در جایگاه‌ها می‌شود. دقت در رعایت ضوابط مبحث ۱۹ و اینکه در یکی از پارک‌های جنوب شهر تهران موزه نفت ساخته شود، از دیگر انتظاراتی بود که زنگنه خطاب به شهرداری تهران بیان کرد.
    جلسه‌های دولت و شهرداری
پیش از آغاز صحبت‌های وزیر نفت، احمد مسجدجامعی در قامت رئیس شورای شهر، از تشکیل کارگروه ویژه‌ای در دولت برای حل معضل آلودگی هوای کلانشهرهای کشور خبرداد که ۱۰ وزیر دولت یازدهم و رئیس شورا و شهردار تهران نیز در آن حضور دارند. حضور مدیریت شهری در این کارگروه دولت و نیز حضور قالیباف و مسجدجامعی در جلسه گذشته هیات دولت، نشان‌دهنده آغاز رابطه جدید مدیریت شهری و دولت است. این‌ها در کنار جلسه‌هایی که میان وزیر نفت و معاونانش و شهردار تهران و معاونانش برگزار شد، نشان می‌دهد که دیگر دوران خط و نشان‌کشیدن‌های مدیریت شهری و دولت به سر رسیده است. به نظر می‌رسد دولت قصد دارد تا مسئولیت‌های خود را در قبال شهروندان تهرانی و کلانشهرهای کشور، در مسئله آلودگی هوا بپذیرد. همچنان که پیشتر برخی از اعضای شورای شهر خواستار پرداخت‌ هزینه‌ها از سوی دولت بابت حضور در شهر تهران شده بودند. بازگشت دولت و شهرداری به ریل همکاری و تعامل، نه تنها به نفع شهروندان تهرانی خواهد بود، بلکه نشان‌دهنده رویکرد دولت است، رویکردی که در آن، حتی با رقیب انتخاباتی نیز می‌توان سر یک میز نشست، میزی که قرار است در آن برای جلوگیری از مرگ سالانه  ۸ هزار شهروند تهرانی از آلودگی هوا، تصمیمات جدی گرفته شود.

قانون

Print PDF