وزارت بهداشت رسما موضوع قاچاق اعضای بدن در ایران را تکذیب کرد و در عین حال بر پیگیری آن تاکید کرد. قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر بهداشت درباره اخباری مبنی بر برخی دلالی‌ها در حوزه پیوند اعضا، گفت: در این زمینه اخباری در روزنامه‌ای منتشر شده بود. هر چند باور کردن چنین خبری مشکل است، اما ما به عنوان مسئول باید هر خبری را جدی بگیریم و آن را پیگیری کنیم. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ؛ به این ترتیب دستور پیگیری این موضوع داده شد. دستگاه‌های نظارتی این موضوع را دنبال می‌کنند و در صورت حصول نتیجه، مباحث حتما اعلام خواهد شد.

درحالی که به گفته برخی کارشناسان، وزارت بهداشت تنها صورت‌مساله را پاک کرده است و منظور از قاچاق اعضای بدن شکل سنتی و شناخته شده آن نیست و اشاره به دلالی اعضای بدن دارد، برخی کارشناسان دیگر با تاکید بر اینکه قاچاق اعضای بدن در ایران ممکن نیست، این مساله را تکذیب می‌کنند. آنها با بیان اینکه اهدای عضو در ایران ۷/۵ نفر در میلیون است، تاکید می‌کنند اگر مردم نسبت به اهدای عضو اطمینان نداشته باشند نمی‌توانیم به میانگین جهانی در این زمینه برسیم. آمار کشور اسپانیا در اهدای عضو ۳/۳۴در میلیون و در سایر کشورهای اروپایی نیز این رقم بین ۱۰ تا۲۰ دهم در میلیون است این درحالی است که تعداد بیماران مرگ مغزی در ایران بیشتر از سایر کشورها است.

پزشکان می‌گویند هر فرد مرگ مغزی با اهدای ارگان‌های حیاتی خود می‌تواند جان یک تا هشت نفر را نجات دهد و با اهدای دیگر بافت‌ها و اعضایش می‌تواند به زندگی یک تا ۴۳ نفر کیفیت بهتری داده و افراد را از معلولیت نجات دهد. بر اساس آمار‌های رسمی سالانه در ایران سه تا شش هزار نفر دچار مرگ مغزی می‌شوند. با توجه به اینکه ۴۰ درصد این افراد قابلیت اهدای عضو دارند اگر تنها ۲۰ درصد خانواده‌ها به اهدای اعضا رضایت بدهند دیگر فهرستی به نام فهرست انتظار بیماران نیازمند ارگان‌های حیاتی وجود نخواهد داشت. نجات جان انسان‌ها با اهدای عضو منوط به ایجاد اطمینان در این زمینه است.

قاچاق اعضــــای بدن چقدر امکان‌پذیر است؟ رئیـــــس واحد اهدای عضو بیمارستان مسیح دانشوری در جواب سوال آرمان درباره امکان قاچاق اعضای بدن می‌گوید: اصولا از نظر علمی و پزشکی این امکان وجود ندارد که فردی بتواند نسبت به انتقال اعضای حیاتی بدن یک بیمار در مقابل دیدگان ۲۰ پزشک و نماینده قوه قضائیه اقدام کند و بتواند اعضا را از مرکز پیوند خارج و به مرکز مجهز دیگری برای دلالی منتقل کند. کتایون نجفی‌زاده ادامه می‌دهد: در کشور تنها ۱۵ مرکز مجهز به انجام عمل پیوند و اهدای عضو وجود دارد و فرایند انجام اهدای عضو کاملا با نظارت مسئولان دانشگاه و نماینده قوه قضائیه به انجام می‌رسد و نمی‌توان بدون حضور مقامات بیمارستانی و قوه قضائیه نسبت به انجام فعل و انفعالات پزشکی اقدام کرد.

او با بیان اینکه اعضای بدن فرد مرگ مغزی شده تنها برای چند ساعت یا چند روز قابلیت استفاده دارد، اظهار می‌کند: بلافاصله پس از وقوع مرگ مغزی، تنها برای چند ساعت یا روز می‌توان از اندام افراد استفاده کرد و برای انجام عمل و پیوند اعضا، قلب فقط با استفاده از اکسیژن‌رسانی مصنوعی و تزریق محلول‌های خـــــــاص می‌تـــــواند به فعــالیت خود ادامـه دهــد و به این دلیل، فرد متوفی برای ۲۴ ساعت تحت نظارت دقیق و تائید نهایی مرگ مغزی قرار می‌گیرد و پس از تائید نهایی می‌توان با طی مراحل قانونی نسبت به انجام پیوند اقدام کرد. به گفته نجفی‌زاده، پس از تائید مرگ مغزی فرد با حضور نماینده پزشکی‌قانونی به‌عنوان نماینده قوه قضائیه و با دریافت رضایت پیوند اعضا از خانواده متوفی مرگ مغزی، می‌توان نسبت به آغاز فرایند اهدا اقدام کرد و تا پیش از اخذ رضایت نمی‌توانیم حتی یک سلول از متوفی جدا کنیم.

رئیس واحد اهدای عضو بیمارستان مسیح دانشوری با انتقاد از عملکرد برخی رسانه‌ها در انتشار این قبیل اخبار کذب می‌گوید: پذیرفتنی نیست در فرایندی که دست‌کم ۲۰ پزشک و متخصص و نماینده قوه قضائیه حضور دارند، فردی بتواند اندامی مانند قلب را که از زمان قطع خون‌رسانی به آن از بدن اهداکننده تا زمان جریان یافتن خون در قلب از بدن دریافت‌کننده شش ساعت بیشتر زمان ندارد، جدا کرده و سپس بتواند آن را به مرکز دیگری منتقل و درعملیات جراحی که پنج ساعت زمان می‌خواهد منتقل و آن را بفروشد. او با بیان اینکه مسئولیت رسانه‌ها در این زمینه بسیار بالاست و نباید در انتشار چنین اخباری بدون نظر کارشناسان اقدام شود، خاطرنشان می‌کند: فردی که دارای توهماتی در این پیوند اعضا بوده است با روزنامه‌ای گفت‌‌وگو کرده و مدیران آن بدون درنظر گرفتن نظرات کارشناسان، نسبت به انتشار خبر اقدام کرده‌اند و از سوی دیگر، با وجود ارسال جوابیه به این روزنامه، بار دیگر بر موضع خود تاکید کرده و جامعه کارشناسی کشور و خانواده‌های ایثارگری که این اقدام بزرگ را به انجام رساندند را زیر سوال می‌برد که در این حوزه انتظار داریم که سردبیر این نشریه با حضور در مراکز پیوند اعضا، کمی با واقعیت‌هایی که آن را نادیده گرفته است، آشنا شود.

به گفته او با انتشار خبر دلالی اعضای افراد مرگ مغزی شده در این رسانه، بخشی از افرادی که نسبت به پرکردن فرم‌های اهدای عضو اقدام کرده بودند نسبت به بازپس گرفتن این عضویت اقدام کرده‌اند و برخی دیگر از اهداکنندگان با نگرانی نسبت به مراجعه به این مرکز اقدام و از بابت اینکه پولی از دریافت‌کنندگان اخذ شده است، ابراز نگرانی جدی داشته‌اند. او با بیان اینکه هم‌اینک یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در کشور کارت اهدای عضو دارند، خاطرنشان می‌کند: ایثارگری خانواده‌هایی که با امضای رضایتنامه اجازه داده‌اند که قلب و عروق و هر بخشی از اعضای بدن عزیزشان به نیازمندان بدون چشمداشت اهدا شود کار باارزشی است نجفی‌زاده تاکید می‌کند: اهانت به چنین خانواده‌هایی قابل پذیرش نیست و به صورت جدی از رسانه و فردی که ادعای قاچاق اعضای بدن را داشته‌اند شکایت می‌کنیم و از حقوق اعضای خود دفاع خواهیم کرد و از دستگاه قضایی نیز می‌خواهیم همان‌گونه که نشریه‌ای با یک کاریکاتور توقیف و مورد بازخواست قرار می‌گیرد با افراد و نشریاتی که چنین بی‌حرمتی‌هایی به ایثارگران می‌کنند نیز برخورد جدی داشته باشد.

دلالی درپیوند کلیه از مرگ مغزی جداست رئیس واحد اهدای عضو بیمارستان مسیح دانشوری در ادامه در پاسخ به این سوال که هم‌اینک وقوع دلالی در پیوند کلیه را تائید می‌کند یا نه می‌گوید: این موضوع در تخصص کاری من نیست ولی از سال‌های پس از پیروزی انقلاب به‌دلیل نبود دستگاه‌های کافی دیالیز در کشور و نبود زمینه‌های لازم برای پیوند کلیه، بسیاری از بیماران دراین بخش جان خود را از دست می‌دادند که در آن زمان، از سوی برخی متخصصان نفرولوژی و ارولوژی، طرح پیوند ایرانی بیماران کلیوی مطرح و در کشور اجرایی شد.

نجفی‌زاده خاطرنشان می‌کند: در این طرح دولت به هر اهداکننده مبلغ یک میلیون تومان به عنوان هدیه ایثار پرداخت می‌کرد ولی، بعدها به‌دلیل مطالبه وجه بیشتر از سوی اهداکنندگان، دلالی‌هایی در این بخش به وقوع پیوست که این موضوع ارتباطی به بیماران مرگ مغزی ندارد چراکه، افراد در زمان حیات خود می‌توانند نسبت به اهدای کلیه خود اقدام کنند و نباید این موضوع را با بیماران مرگ مغزی یکی دانست.

سلامت نیوز: امکان دلالی در اهدای عضو وجود ندارد